bardzo ciekawy artykuł
źródło : http://www.psiarnia.eu/readarticle.php?article_id=23
autor : Marta Jermaczek
Do celów pracy zaliczeniowej kursu Think Dog, porównałam dwie karmy suche (Alfa Pro Adult oraz Purina Dog Chow Chicken Adult), dwie karmy mokre w puszkach (Purina Dog Chow Chicken Adult oraz Animonda Vom Feinstem Classic) oraz zestaw składników podawany psu w diecie BARF. W Polsce nie są dostępne gotowe mieszanki składników BARF, skład i typową analizę zaczerpnięto więc z opisu gotowego produktu dostępnego na zachodzie (mieszanka BARF kurczak) oraz ze stron internetowych poświęconych tej diecie.
Pierwszą rzucającą się w oczy różnicą pomiędzy wymienionymi karmami jest dostępność informacji na temat ich składu. Najwięcej informacji zdobyć można na temat składu mieszanki BARF oraz suchej karmy Alfa Pro Adult. Stosunkowo niewiele informacji podaje producent suchej karmy Purina Dog Chow Adult, ograniczając się do ogólnych sformułowań (zboża, mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego, oleje i tłuszcze, warzywa, różnorodne cukry) i określenia minimalnych zawartości wybranych składników (np. kurczak min. 4%, pulpa buraczana min.0,5%, cykoria min. 0,5%). Jeszcze mniej informacji znaleźć można na opakowaniach i stronach internetowych wymienionych karm mokrych. Producent mokrej karmy Animonda zapewnia jedynie, że karma nie zawiera soi ani sztucznych aromatów.
Dokładna analiza składu jest więc możliwa tylko w przypadku jednej analizowanej karmy suchej oraz BARF. W skład karmy Alfa Pro Adult wchodzą: kurczak (min. 25%), pszenica pełnoziarnista, kukurydza, tłuszcz drobiowy, pulpa cykoriowa, olej kukurydziany, tran, drożdże piwne, karnityna, wyciąg z ziół (oset mleczny, garcynia kambodżańska, acerola, borówka brusznica), probiotyki (Enterococcus faecium-Oralin®), witaminy, mikro i makroelementy w formie biologicznie przyswajalnej, kwas alfa-liponowy, bioflawonoidy z pomarańczy oraz antyutleniacze dopuszczone przez ECC: wyciąg z rozmarynu i galusan propylu. W skład wybranej mieszanki BARF (dostępnej w formie zamrożonej) wchodzą: kurczak, dobrze zmielone kości z kurczaka, wątroba wołowa, całe jajko, kefir, brokuły, seler, szpinak, marchewka, zmielone siemię lniane, karczoch, suszone liście lucerny, nerka wołowa, serce wołowe, niebielone flaki wołowe, jabłko, gruszka, grapefruit, pomarańcza, suszone wodorosty, czosnek, pieprz. Zakładając, że mieszanka została sporządzona na podstawie proporcji zaproponowanych przez jej twórcę i stosowanych przez właścicieli psów samodzielnie komponujących tę dietę, kości i surowe mięso stanowią w niej 75%, podroby 15%, zaś warzywa, owoce i pozostałe składniki 10%.
W składzie karmy Alfa uwagę zwracają liczne dodatki – witaminy, mikroelementy, probiotyki itp. Są one rzeczywiście niezbędne, jeśli większość pozostałych składników została ich pozbawiona w wyniku obróbki cieplnej i innych procesów nadających karmie formę suchych jednolitych granulek. W przypadku diety BARF dodatek witamin i mikroelementów nie jest konieczny ze względu na ich wysoką zawartość w różnorodnym, nieprzetworzonym, surowym pokarmie – w mięsie, kościach, warzywach itp. (choć niektóre osoby karmiące tą dietą dodają w okresie wzrostu psa preparaty wspomagające stawy, np. zawierające chondroitynę).
W składzie diety BARF, wątpliwości często budzi podawanie psom kości (w mrożonej mieszance są one zmielone, jednak osoby karmiące psy „na własną rękę” zwykle podają psom całe surowe kości) oraz minimalna zawartość węglowodanów – dieta ta praktycznie nie zawiera zbóż. Dieta BARF zakłada żywienie psów w sposób najbardziej zbliżony do diety ich dzikich przodków i krewniaków – większość energii pochodzi z białek i tłuszczów, a surowe kości są przez psy sprawnie zjadane i trawione. I rzeczywiście, większość psów, szczególnie uczonych jedzenia kości od szczeniaka, doskonale sobie z nimi radzi.
Porównanie składników odżywczych analizowanych karm przedstawia się następująco:
Określenie „znane składniki” oznacza sumę procentów składników odżywczych podanych przez producenta. Okazało się bowiem, że suma ta wynosi zalewie 58% w przypadku karmy Purina oraz 62% w przypadku karmy Alfa. Co stanowi pozostałe ok. 40%? Na podstawie składu karm można przypuszczać, że są to głównie różne rodzaje węglowodanów.
Białko w suchej masie (s.m.) obliczono na podstawie podanej ilości białka w stosunku do suchej masy produktu. Najbardziej „białkowa” okazała się karma w puszce Animonda – zawartość białka wyniosła tu aż 55%. Wysokobiałkowa jest również dieta BARF – zawartość białka w analizowanym zestawie wyniosła 42%. Najmniej białka zawierają analizowane karmy suche – 27-28%.
Warto też zwrócić uwagę na ilość karmy zjadanej przez psy, a więc na rzeczywistą masę poszczególnych składników odżywczych. Według założeń diety BARF, dorosły pies powinien zjadać dziennie ok. 2-3% swojej masy (w zależności od aktywności). Oznacza to, że średniej wielkości pies ważący 15 kg powinien jeść dziennie 0,3-0,45 kg, a więc 37-55 g białka (2,5-3,6 g na kg masy ciała). Pies o tej samej masie żywiony suchą karmą Alfa powinien (według zaleceń podanych na opakowaniu) zjeść 0,2-0,3 kg suchej karmy dziennie, a więc 52-78 g białka (3,5-5,2 g na kg masy ciała). Średniej wielkości pies żywiony puszkową karmą Purina Dog Chow Adult powinien według rekomendowanej dziennej dawki żywieniowej zjadać 1,3 kg karmy, czyli 97,5 g białka (6,5 g na kg masy ciała). Te obliczenia wskazują, że pies żywiony dietą BARF, pozornie wysokobiałkową, zjada w rzeczywistości najmniej białka w porównaniu do psów żywionych pozostałymi rodzajami karm!
Ważnym aspektem żywienia psów jest stosunek wapnia i fosforu. W analizowanych dietach stosunek ten kształtuje się następująco: BARF 1,8:1, Alfa 1,4:1, Purina (sucha) 1,13:1. W składzie analizowanych karm mokrych zawartość wapnia i fosforu nie została podana. Różne źródła (korzystałam przede wszystkim z danych znalezionych na różnych stronach internetowych, głównie stronach o tematyce weterynaryjnej) podają różne stosunki tych pierwiastków jako najkorzystniejsze dla psów – od 1,2:1 aż do 3:1! Jedne źródła (np.www.goldenretriever.pl czy www.inus.pl) podają „1,2” jako złotą regułę, od której nie powinno się odstępować, inne (np.www.hovawart.org.pl) przyjmują najkorzystniejszy, fizjologiczny stosunek wapnia do fosforu na poziomie 1,8:1 do 2,5:1. Rozbieżności te są przykładem na ogromne różnice w opiniach na temat prawidłowego żywienia psów.
Którą z analizowanych diet poleciłabym właścicielom psów? Oczywiście zależy to od psa, jego zdrowia, wieku, kondycji, trybu życia. Załóżmy jednak, że bierzemy pod uwagę tylko psy zdrowe, dorosłe, średniej wielkości, o przeciętnej aktywności. Na pewno nie polecałabym żadnej z omawianych karm puszkowych – głównie ze względu na brak dokładniejszych informacji na temat ich składu. Obie karmy zawierają bardzo wysoką ilość białka, a jednocześnie zupełnie nie jest znane jego źródło. Nie polecałabym również suchej karmy Purina Dog Chow, również ze względu na zbyt wiele niewiadomych w jej składzie. Z drugiej strony, jest to karma stosunkowo tania, więc zapewne jest często wybierana przez właścicieli psów. Z całą pewnością jest „mniejszym złem”, jeśli alternatywą są karmy „supermarketowe”.
Osobom, które mają podstawową wiedzę na temat żywienia psa, a także możliwości przemyślenia diety i „polowania” na jej poszczególne składniki w sklepach, poleciłabym dietę BARF. W Polsce nie są dostępne gotowe mrożone mieszanki BARF, ale większość osób komponuje ją na własną rękę w oparciu o kilka zasad – posiłki są najmniej przetworzone, w większości surowe, podstawę diety (60-80%) stanowią surowe mięsne kości, dieta jest jak najbardziej zróżnicowana i przypomina dietę dzikich psich krewniaków i przodków, nie bilansuje się „w jednej misce”, ale w ciągu wielu dni. Dieta ta daje dodatkowo możliwości modyfikacji w zależności od pory roku, aktywności psa w danym czasie, stanu zdrowia psa (po konsultacji z lekarzem weterynarii), a także jego zachowania.
Właścicielowi ceniącemu sobie wygodę, nie posiadającemu wystarczającej wiedzy, chęci ani czasu na samodzielne komponowanie diety psa, poleciłabym karmę Alfa Pro Adult lub inną karmę o podobnych parametrach. Jej najważniejszą zaletą jest znany dokładny skład (choć słowo „kurczak” może oznaczać zarówno mięso, jak i skóry, pióra, kości itp) oraz dodatek niezbędnych psu witamin, mikroelementów i probiotyków. Szczególnie te ostatnie są ważne w przypadku karmienia suchą karmą, choć tylko jeden szczep bakterii może okazać się niewystarczający – być może rozwiązaniem byłoby uzupełnianie diety za pomocą kefiru czy suszonych żwaczy wołowych.