Tabelka obrazująca dziedziczenie wnętrostwa
http://www.pupileo.pl/showthread.php?t=25539Ciekawy artykuł z tego samego źródła
Kryptorchizm przyczyny i wnioski. - M.N.Sotskaja
Kryptorchizm (wnętrostwo) – to anomalia rozwoju jąder, charakteryzująca się tym, że jedno lub dwa z nich nie opuszczają się do moszny tylko pozostają w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym.
Zalążki embrionalne gruczołów płciowych ssaków lokują się w jamie brzusznej obok nerek. W procesie rozwoju płodu jądra powoli przenoszą się w kierunku ogona, wychodzą z jamy brzusznej i opuszczają się do moszny. U różnych ssaków proces ten odbywa się w różnym czasie, np.: u dużego rogatego bydła opuszczanie się jąder kończy się wraz z upływem trzeciego miesiąca ciąży, u świń dobiega ono końca podczas narodzin, a u koni rozpoczyna się w czasie porodu. U tych ssaków, których noworodki rodzą się nie w pełni dojrzałe, do nich zaliczają się też psy, jądra zazwyczaj są rozmieszczone jeszcze głęboko w jamie brzusznej i opuszczają się do moszny dopiero po upływie kilku tygodni od porodu. U różnych ras psów proces ten może odbywać się w różnym wieku. Wg obserwacji autorów u większości z prawidłowo rozwiniętych samców pudli w momencie aktirowanija (to badanie mające na celu określenie czy zwierzę jest prawidłowo rozwinięte, czy nie jest chore) oba jądra znajdują się już w mosznie.
Do prawidłowego zakończenia procesu opuszczania jąder niezbędnych jest kilka warunków.
1. Poprawne genetyczne określenie płci, które zależy od zestawu chromosomów płciowych (u normalnego samca są dwa: X i Y).
2. Poprawne zróżnicowanie gruczołów płciowych, prowadzące do prawidłowego rozwoju męskiego systemu płciowego.
3. Optymalny poziom gonadotropiny choriogonicieskoj (??) i innych hormonów matki oraz hormonu lutieinizującego płodu, niezbędnych dla poprawnego formowania kanału pachwinowego i zawiązków jąder.
4. Określony stopień rozwoju układu nierno(aparat więzadłowy, jeśli literówka zamiast nerno – nerwno czyli nerwowo ??)-mięśniowego okolicy pachwiny i moszny.
Zakłócenie normalnego trybu rozwoju któregokolwiek z powyższych procesów może doprowadzić do kryptorchizmu.
Przy zatrzymaniu się jąder w jamie brzusznej wskutek wyższej niż w mosznie temperatury ma miejsce degeneracja przewodów nasieniowych (nasieniowodów??), co z kolei może doprowadzić do bezpłodności. Produkujące hormony komórki śródmiąższowe (Leydiga ??), mogą chronić normalną budowę, co sprzyja zupełnie normalnemu rozwojowi dodatkowych części organu płciowego oraz wtórnych cech płciowych, co wskazuje na wystarczający poziom hormonów płciowych. Jak wskazuje E. Kowalenko (2000) w niektórych przypadkach jądra zachowują zdolność produkcji normalnych plemników i w taki sposób nawet obustronny kryptorchizm może okazać się nie sterylny (płodny).
Opuszczeniu jąder do moszny może przeszkadzać cały szereg przyczyn mechanicznych: krótki przewód nasieniowy, krótka nóżka naczyniowa (??) lub za krótki kanał doprowadzający, niedorozwój moszny, zbyt wąski lub niedrożny kanał pachwinowy itd.
Anomalie te mogą powstać na wskutek zaburzeń rozwoju embrionalnego jak również jako efekt urazu lub zapalenia wywołanego przez różne bakterie, wirusy lub grzyby patogenne.
Kryptorchizm jest szeroko rozpowszechniony w świecie zwierząt. Spotyka się go u świń, owiec, koni, dużego rogatego bydła, u gryzoni laboratoryjnych, jak również u człowieka. W wielu wypadkach kryptorchizm jest uwarunkowany genetycznie, ale jeśli chodzi o kwestię jego dziedziczenia, to poglądy autorów różnią się dość mocno. W literaturze są odniesienia do recesywnego, dominującego, nie w pełni dominującego, a także łączonego z płcią rodzaju dziedziczenia. W latach 30–50-ych badacze sądzili, iż jest to prosty objaw recesywny, ograniczony, ale nie połączony z płcią (tzn. gen nie znajduje się w chromosomach płciowych). Przy tym proponowano nawet wprowadzić specjalną linię reproduktorów-kryptorchów, krzyżowanie w typie krzyżowania analitycznego (??), z którymi można by ujawnić nosicieli tego genu. Absurdalność i niewykonalność tej propozycji jest oczywista. Inne nie mniej absurdalne podejście do powstania kryptorchizmu spotykało się w literaturze zootechnicznej z początku dwudziestego wieku. Mnóstwo autorów wskazywało, że ten objaw jest połączony z płcią i zlokalizowany w chromosomie X, a więc przekazywane jest w linii żeńskiej. Ale już w latach trzydziestych większość badaczy uznało ten pogląd za błędny. Tym niemniej, właśnie ten punkt widzenia związany z genetyczną podstawą kryptorchizmu przytacza w swoich artykułach opublikowanych w 1987, 1991 latach E. Mierkurjewa.
Niestety artykuły te opublikowane w zbiorach poradników (oficjalnych) dla hodowców psów są bardzo znane szerokim kręgom czytelników.
Samo pojęcie „kryptorchizm” jest bardzo niejednoznaczne. Jeżeli jądra i ich przydatki pozostają w jamie brzusznej, mówi się o kryptorchizmie brzusznym, jeżeli zatrzymują się w kanale pachwinowym, to o pachwinowym. Istnieją liczne formy przejściowe. Jądra w jamie brzusznej mogą także znajdować się w różnych miejscach. Kryptorchizm być może jednostronny (prawo- lub lewostoronny) lub obustronny. Przy tym jądra mogą być prawidłowo rozwinięte lub niedorozwinięte.
Niedorozwój jąder niekiedy prowadzący do ich braku, w istocie nie jest kryptorchizmem, przedstawia zupełnie inną anomalię, ale ponieważ w praktyce trudno jest ustalić stopień niedorozwoju jąder, to podobne przypadki nie oddziela się od zwyczajnego kryptorchizmu.
Różnorodność przejawiania się tej anomalii z całą pewnością świadczy o tym, że dany objaw w żaden sposób nie może być monogenowy (sądzę, że tu w wersji ros. była literówka, napisano mnogogennyj co mogłoby oznaczać wielogenowy, zrobiłoby się masło maślane w kontekście dalszego fragmentu??).
Większość autorów dochodzi do jednego wniosku dotyczącego złożonego poligenowego dziedziczenia kryptorchizmu, jak również mnóstwa przyczyn nie genetycznego charakteru, które mogą go wywoływać.
Ale i do tej pory pojęcie prostego monogenowego dziedziczenia kryptorchizmu pokutuje w głowach wielu hodowców psów i przechodzi z jednej książki do drugiej.
W naszym kraju pod koniec lat 60-ch powstał „problem owczarka wschodnio-europejskiego” (OWE). W latach tych była to nasza podstawowa (oficjalna, służbowa ??) rasa, pogłowie której było bardzo duże. Ponieważ nasi selekcjonerzy starali się zrobić jak największego psa z wyjściowej rasy owczarka niemieckiego, to wśród OWE spotykało się wiele przerośniętych i nadmiernie rozwiniętych psów, charakteryzujących się częściowo zakłóconą gospodarką hormonalną. To ciągnęło za sobą całą masę anomalii, wśród których był i kryptorchizm.
Wskutek ostrego obniżenia jakości rasy powstała dyskusja o przyczynach powstania takiej sytuacji. Za jedną z głównych przyczyn degradacji rasy podawało się wykorzystanie w hodowli kryptorchów. I faktycznie, na wystawach do końca lat 60-ch nie sprawdzano psów na obecność kryptorchizmu. Dlatego wada ta spotykana była nawet u mistrzów rasy.
Do rozwiązania problemu oraz udowodnienia swoich racji obie strony powołały naukowców. Leningradzki genetyk N. Rolle przekonywał, że u wielu kryptorchów spotyka się cały szereg wad towarzyszących: zakłócenie typu płci, podwyższenie wzrostu, wady układu zębowego, wady kończyn, otyłość, liszaje itd. Zrobiono jednoznaczny wywód: przyczyną wszystkiego jest właśnie kryptorchizm. Występujący w roli oponentów naukowcy z Uniwersytetu Moskiewskiego udowadniali, że na odwrót - przyczyna leży w zakłóceniu gospodarki hormonalne, która wywołuje wszystkie te zjawiska, wśród których jest również kryptorchizm. Tzn. w żadnej mierze nie jest on przyczyną, a jednym ze skutków. Kryptorchizm na równi z niepełnym uzębieniem (??) i innymi anomaliami, może służyć jako wskaźnik „zgiełku genetycznego” powstającego przy dysgenezie (dysgenezji ??) hybrydowej, będącej efektem złego połączenia genomów reproduktorów i prowadzącej do naruszenia mechanizmów regulacyjnych w okresie embrionalnym, związanych z dysfunkcją systemu endokrynnego. Podobne zakłócenia mogą powstawać pod wpływem różnych przyczyn w okresie wykształcania komórek płciowych, zapłodnienia i ciąży wskutek chorób psa lub suki, jakichkolwiek sytuacji stresogennyh. Możliwe jest również pojawienie się kryptorchizmu pod wpływem szeregu czynników teratogennych, które mogą wywołać zakłócenia i zatrzymanie rozwoju płodu, patologię tkanki łącznej, nerwowej i systemów endokrynnych.
Wśród różnych odmian kryptorchizmu czasem spotyka się tak zwany kłamliwy. Przy tym pies może mieć dwa normalnie rozwinięte jądra, które prawidłowo znajdują się w mosznie. Anomalia polega na zbyt szerokim kanale pachwiny i podwyższonej reaktywności kanalika nasiennego, wskutek czego jądra łatwo wchodzą do jamy brzusznej w różnych sytuacjach stresowych, np. przy spadku temperatury otoczenia, przy przestraszeniu, czasem przy oglądaniu na wystawie.
W wielu wypadkach kryptorchizm jest wskaźnikiem niestabilności endokrynnej lub genetycznej zarówno samego nosiciela, jak i jego rodziców. W przypadku, jeżeli u rodzeństwa (z ang. sibs, siblings – brat, siostra, rodzeństwo, rodzeństwo przyrodnie) kryptorcha zaznaczają się inne wady takie jak: anomalie uzębienia, kończyn, zachowania itp. należy z dużą ostrożnością odnosić się do rasowego wykorzystania normalnych psów z tego miotu. Przy powtórzeniu się takiej sytuacji w kolejnych miotach od innego reproduktora suka powinna być wyłączona z hodowli (z rozmnażania).
W tym samym czasie pojedyncze wypadki kryptorchizmu w normalnych miotach ogólnie rzecz biorąc nie wymagają wyłączania z rozmnażania ani rodziców, ani rodzeństwa z jednego miotu kryptorcha. Ale przypadki kryptorchizmu wrodzonego powinny być zawsze rozpatrywane jako wybrakowany miot (miot z wadą). Kwestia rozpłodowego wykorzystania psów z kryptorchizmem nabytym w wieku dorosłym w efekcie urazu lub choroby powinna być rozpatrywana indywidualnie. Przy tym niezbędna jest dogłębna analiza anomalii w rodzinie. To zaś odnosi się również do psów z „kłamliwym” kryptorchizmem.
przez mei » Śr mar 26, 08 20:48 pm 
).
